زمانی که کسبوکار کوچک است، اطلاعات کاربران و مشتریان بهصورت دستی طبقهبندی میشوند و انواع پیامهای کمپینهای مارکتینگی برایشان ارسال میشود. اما هر چقدر مقیاس فعالیت کسبوکار بزرگتر و بانک اطلاعات کاربران بیشتر میشود، اجرای کمپینهای تبلیغاتی تا حد زیادی زمانبر و خستهکننده خواهد شد. یکی از راههای فرار از این شرایط این است که مدیریت کارها و اجرای کمپینهای دیجیتال به سمت فرایندهای اتوماتیک پیش برود. مارکتینگ اتومیشن یا اتوماسیون بازاریابی تکنیکی است که فرایند استفاده از دادهها را برای مدیران مارکتینگ ساده میکند. در این مطلب از تریبون به شناخت بیشتر مارکتینگ اتومیشن و راههای استفاده از آن میپردازیم.
در این مقاله با مطالب زیر آشنا میشوید:
Toggleمارکتینگ اتومیشن (Marketing Automation) چیست؟
قطعاً تا به حال از فروشگاههای اینترنتی خرید کردهاید و پیامهایی مانند «سفارش شما با موفقیت ثبت شد»، «سفارش شما در حال آمادهسازی است» یا «سفارش شما به پیک تحویل داده شد» را دریافت کردهاید. اکثر فروشگاههای آنلاین در مراحل مختلف خرید مشتریان، پیامهای آمادهای را در زمان مشخص و بهصورت خودکار برای مشتریان ارسال میکنند. مارکتینگ اتومیشن یا اتوماسیون بازاریابی همان بازاریابی خودکار است.
استفاده از تکنیک اتوماسیون در زمان و هزینههای تیم مارکتینگ صرفهجویی میکند و باعث میشود تا مراحل کار با سرعت و دقت بیشتری انجام شود و بازدهی فردی و تیمی هم افزایش پیدا کند.
مزایای استفاده از مارکتینگ اتومیشن برای کسبوکار و مشتریان
-
تارگتکردن مخاطب هدف
با استفاده از ابزارهای اتوماسیون بازاریابی، شما این قدرت را دارید که رفتار مخاطب را بررسی کنید و با فعالیتهای سفارشی، آنها را در کانالهای بازاریابی خود هدف قرار دهید. اتوماسیون از مرحله جذب مشتری تا وفاداری را پشتیبانی میکند.
-
همکاری بینتیمی و حفظ فعالیتهای بازاریابی
اتوماسیون بازاریابی کمک میکند تا بخش تیم فروش و مارکتینگ یک کسبوکار با هماهنگی بیشتری با یکدیگر همکاری کنند و برنامههایشان را در راستای هم پیش ببرند.
-
صرفهجویی در زمان کارمندان
با راهحل مناسب اتوماسیون بازاریابی، کارمندان میتوانند از انجام کارهای تکراری جلوگیری و روی مسائل استراتژیک تمرکز کنند.
-
افزایش راندمان تیم مارکتینگ
خدمت بزرگی که اتوماسیون بازاریابی به کارفرما یا تیم مارکتینگ ارائه میدهد، حذف کارهای تکراری است. با این روش، بازاریابان فرصت بیشتری برای تمرکز روی آنالیز دادهها و چیدن استراتژی خواهند داشت. بنابراین سرعت انجام کارها به دلیل ارسال پیام و ارتباط با مخاطبان بهصورت خودکار، افزایش مییابد.
-
افزایش نرخ تبدیل
مدیریت کمپینهای جمعآوری لید با استفاده از ابزارهای اتوماسیون بازاریابی باعث میشود تا شناسایی و هدفگذاری مشتریان بالقوه برای شما راحتتر باشد و محتوای تبلیغاتی خود را به مخاطب علاقهمند پیشنهاد دهید. همچنین اتومیشن کمک میکند تا برای سرنخهای ایجادشده بازاریابی ریتارگتینگ اجرا کنید و کاربران از دسترفته را دوباره به سایت برگردانید.
-
گزارشدهی دقیق
انواع ابزارهای اتومیشن این قابلیت را دارند تا شما بتوانید از فعالیتهای بازاریابی گزارشهای دقیقی بگیرید. پلتفرمهای اتوماسیون بازاریابی بهخوبی روند اجرای کمپینها را به شما نشان میدهند و میتوانید موفقیت هر اقدامی که انجام دادهاید را بسنجید. برای مثال، چند نفر از کاربران ایمیلهای خبرنامه شما را باز میکنند؟
-
بازاریابی شخصی برای مشتریان
شما میتوانید کاربران و مشتریان کسبوکار خود را بر اساس سابقه خرید و رفتاری که در کمپینهای تبلیغاتی دارند، دستهبندی کنید و درون سگمنت مشخصی قرار دهید. در نتیجه، با این روش شما متناسب با رفتار کاربران، تخفیفهای خود را به آنها اطلاعرسانی میکنید.
-
مدیریت اطلاعات
پلتفرمها و ابزارهای اتوماسیون بازاریابی مانند بانک اطلاعاتی عمل میکنند و مدیریت دادهها را برای تیم مارکتینگ راحتتر میکنند. در واقع لازم نیست که اطلاعات تماس کاربران و مشتریان خود را در فایلهای مجزا ذخیره کنید و نگران آپدیت آنها باشید؛ چون با کمک این ابزارها میتوانید اطلاعات کاربران را بهصورت خودکار به ابزارها اضافه کنید و در دسترس تیم مارکتینگ قرار دهید.
سرویس مارکتینگ اتومیشن چگونه کار میکند؟
کارکرد اصلی اتوماسیون بازاریابی سادهسازی و اتوماتیککردن فرایندهای بازاریابی است. هر کسبوکاری میتواند مارکتینگ اتومیشن را برای مراحل زیر اجرا کند:
- مدیریت ارتباط با مشتری (CRM): اطلاعات مشتری از طریق تماسهای تلفنی، فرمهای تماس و ثبتنام در CRM ثبت میشود و شما میتوانید استراتژی خاصی را بر اساس دادهها تعیین کنید.
- بازاریابی شخصیسازیشده: از کانالهای بازاریابی مانند شبکههای اجتماعی، ایمیل، پیامک، پوش نوتیفیکیشن برای طراحی کمپین استفاده کنید.
- مدیریت سرنخها: اقدامات و برنامههای اتوماسیون بازاریابی تولید، امتیازدهی و استفاده از سرنخهای فروش یا بازاریابی را خودکار میکند.
- تجزیهوتحلیل: دادههای بهدستآمده در انواع کمپینها را تجزیهوتحلیل کنید و KPIهای آنها را اندازهگیری کنید تا بتوانید نرخ بازگشت سرمایه (ROI) خود را افزایش دهید.
چگونه از مارکتینگ اتومیشن استفاده کنیم؟
راهحلها و پلتفرمهای بازاریابی اتوماسیون به کسبوکارها کمک میکنند تا فعالیتهای خود را کارآمدتر اجرا کنند و برای هر مرحله از قیف فروش و تبدیل کاربر به مشتری وفادار برنامهریزی داشته باشند. اغلب اوقات، پیامهای ایمیل، پیامک، پوش نوتیفیکیشن (موبایل و وب) و پیام درونبرنامهای اپلیکشنهای موبایلی با از استفاده از مارکتینگ اتومیشن در استراتژی کسبوکارها اجرا میشوند. نمونه کاربردهای واقعی اتومیشن در کسبوکار شامل موارد زیر میشود:
- ارسال پیام خوشآمدگویی (تشکر): پس از اینکه کاربری فرم ثبتنام یا خرید را در سایت پر کرد، میتوانید پیامی از نوع خوشآمد گویی از موفقیتآمیزبودن مراحل اجراشده برای او ارسال کنید.
- ارسال پیام پیگیری شخصی: این دست از پیامها میتواند شامل هر نوع پیام پیگیری باشند و بر اساس رفتار کاربر، علاقهمندی، سابقه خرید و … ارسال میشوند. برای مثال، وقتی کاربری از فروشگاه شما خرید میکند، میتوانید با ارسال پیامی بخواهید نظر خود و تجربه شخصیشان را با شما به اشتراک بگذارد.
- پیام یادآوری: زمانی که کاربری سبد خرید خود را رها میکند، میتوانید برای او پیام یادآوری بفرستید تا به ادامه خرید تشویق شود.
- پیام اطلاعرسانی: بیشتر پیامهای اتومیشنی که از طرف کسبوکارها برای کاربران و مشتریان ارسال میشود، در این دسته قرار میگیرد. زمانی که کمپینی با هدف جمعآوری لید اجرا میشود، شما پیامی برای اطلاع مشتری برای شرکت در مسابقه، شرکت در رویداد آنلاین، ثبتنام وبینار رایگان، دانلود رایگان کتاب الکترونیکی ارسال میکنید.
بهترین ابزارهای مارکتینگ اتومیشن (ایرانی و خارجی)
- HubSpot: هاباسپات یکی از شناختهترین و قدرتمندترین ابزارهای بازاریابی اتومیشن است که مجموعه کاملی از نرمافزارهای فروش، بازاریابی و پشتیبانی را در اختیار تیم مارکتینگ قرار میدهد و اگر از CRM هاباسپات استفاده کنید، تمام نرمافزارها میتوانند به سیستم CRM متصل شوند.
- Marketo: شرکت ابزار اتوماسیون مارکتو زیرمجموعه Adobe است و مجموعهای از خدمات بازاریابی اتومیشنی (ایمیلی، موبایل و…) را به صاحبان کسبوکار ارائه میکند. یکی از ویژگیهای خوب این ابزار این است که برای سرنخهای ایجادشده امتیازی در نظر میگیرد و به شما کمک میکند تا محتوای اتوماسیون را برای آنها شخصیسازیتر کنید.
- Drip: برخی از ابزارهای بازاریابی اتوماسیون فقط برای فروشگاههای آنلاین طراحی شدهاند. اگر یک فروشگاه اینترنتی کوچک یا بزرگ دارید، میتوانید از ارسال نامحدود ایمیل برای کاربران خود استفاده کنید و تجربه بهتری برای مشتریان فروشگاه خود ایجاد کنید.
- پاکت: پاکت سرویس اتومیشن ایرانی است که به صورت اختصاصی در حوزه ایمیل مارکتینگ فعالیت میکند. این سرویس قابلیتهای بسیار پیشرفتهای برای اتوماسیون بازاریابی ایمیلی دارد.
- نجوا: شما از طریق ابزارهای ارائه شده از سوی نجوا میتوانید مستقیما به کاربرانتان متصل گردید تا پیام خود را به گوش آنها برسانید. سرویس ارسال پوش نوتیفیکیشن و سرویس ایمیل مارکتینگ دو محصول اصلی نجوا هستند.
- سگمنتینو: سگمنتینو یک ابزار اتوماسیون بازاریابی ایرانی است که امکانات ویژهای را برای ارسال ایمیل، پیامک، پوش نوتیفیکیشن موبایل در اختیار کارفرمایان قرار میدهد.
آیا اتوماسیون بازاریابی همان CRM است؟
فروش و بازاریابی دو وجه اساسی هر کسبوکاری است که با هدف بهینهسازی امور کاربران و مشتریان طراحی شدهاند؛ اما این دو سیستم تفاوتهای پایهای نیز با یکدیگر دارند و شما باید بهعنوان مدیر مارکتینگ یا مدیر کمپینهای تبلیغاتی از آنها مطلع باشید.
کارکرد اصلی ابزارهای اتوماسیون بازاریابی این است که شما بتوانید با کاربران علاقهمند به محصولات و خدمات به برند خود، ارتباط برقرار کنید و آنها را به مشتری وفادار تبدیل کنید. برای مثال، وقتی کاربری برای دانلود ایبوک، ثبتنام یا دریافت نسخه آزمایشی، اطلاعات خودش را در اختیار شما قرار میدهد، به این معناست که دوست دارد با برند شما ارتباط برقرار کند. در نتیجه، شما با استفاده از ابزارهای مارکتینگ اتومیشن پاسخی را برای تداوم ارتباط با آنها ارسال کنید. در حالی که، هدف از استفاده از نرمافزارهای CRM این که است که بتوانید ارتباط خود را با مشتریان مدیریت کنید. با این روش، افراد تیم فروش میتوانند بهسرعت به تمامی اطلاعات و تاریخچه مشتریان دسترسی داشته باشند و تصمیم بگیرند برای ترغیب آنها به خرید بیشتر، چه اقداماتی لازم است انجام دهند. برای مثال، تیم فروش شرکت شما از روی سوابق خرید مشتریان متوجه میشود، مدت زمان زیادی است که از آخرین خرید برخی از کاربران میگذرد و باید کاری کنند که آنها به چرخه فروش بازگردند. در این شرایط تیم مارکتینگ شرکت تصمیم میگیرد با درنظرگرفتن کد تخفیف و ارسال پیامک یا ایمیل، آنها را به خرید مجدد تشویق کند.
نشانههای نیاز کسبوکار شما به استفاده از اتوماسیون بازاریابی
زمانی که با اجرای کمپینهای ایمیل، استراتژیهای جذب کاربر (User Acquisition)، کمپینهای افزایش لید و نرخ بازگشت کاربران و کمپینهای وفادارسازی و حفظ مشتریان، نتوانید اطلاعات قابلقبولی از نتایج شاخصهای عملکرد کلیدی (KPI) و واکنش کاربران ارائه دهید، باید به سراغ سرویسهای اتوماسیون بازاریابی بروید. با نگاه دقیقتر، اگر نشانههای زیر را در کسبوکار خود مشاهده کردید، فرایند اتوماسیون بازاریابی را شروع کنید.
- طولانیبودن چرخه فروش: اگر چرخه فروش یک کسبوکار بسیار طولانی است و مسیری که برای تبدیل کاربر به مشتری نیاز است، بیشازحد پیچیده است، در نتیجه ایجاد به ارتباط و تعامل با کاربران در اولین نقطه تماس با برند شما بسیار ضروری است. اتوماسیون بازاریابی میتواند وضعیت چرخه فروش را بهخوبی بهبود دهد.
- نبود اطلاعات کافی از کاربران: هر تیم مارکتینگی نیاز دارد تا برای اجرای کمپینهای هدفمند به اطلاعات سوابق رفتاری کاربران دسترسی داشته باشد تا بتواند برای هر گره کاربر، پیام و پیشنهادهای ویژهای را در نظر بگیرد. با استفاده از سرویس اتوماسیون بازاریابی میتوانید به منبع جذب کاربران، بازخورد آنها به کمپینها، رفتار و عادت به خرید، حجم خرید، علاقهمندیها و … دسترسی داشته باشید و برای ایجاد دستهبندی کاربران استفاده کنید.
- نبود اطلاعات کافی از میزان بازگشت سرمایه: شما میتوانید با کمک بازاریابی اتوماسیون تمامی اطلاعات یک کمپین را ثبت کنید و ببینید پس از اجرای هر کمپین به چه میزان فروش و نرخ بازگشت سرمایه دست پیدا کردهاید.
- عدمشناسایی کاربر هدف: ارسال پیامهای نامرتبط در زمان نامناسب به دست کاربران میتواند استراتژی اجرای یک کمپین را تا مرز نابودی پیش ببرد. شما با استفاده از سرویسهای اتوماسیون بازاریابی این امکان را دارید تا بهترین زمان برای برقراری ارتباط با کاربران را از روی سوابق رفتاری آنها تشخیص دهید و متناسب با نیاز و علاقهمندیشان پیام خود را ارسال کنید.
چگونگی تدوین استراتژی مارکتینگ اتومیشن موفق
جک ولش (Jack Welch)، نویسنده آمریکائی و مدیر سابق شرکت جنرال الکتریک، استراتژی را اینگونه تعریف میکند: «استراتژی یعنی اینکه ما تصمیمهای شفاف و دقیقی درباره نحوه رقابت با دیگران بگیریم.»
برای تدوین استراتژی مارکتینگ اتومیشن موفق، چند نکته مهم زیر را رعایت کنید:
- برای اتوماسیون بازاریابی یک پایگاه داده قدرتمند بسازید
اگر میخواهید کاربران خاصی را با پیامهای مناسب در زمان درست هدف قرار دهید، رویکرد بازاریابی مبتنی بر داده بسیار مهم است. تا حد امکان اطلاعات واقعی از کاربران خود جمعآوری کنید. سپس کاربر را بر اساس اطلاعات دموگرافیک، جغرافیایی، رفتار خرید در گذشته و نوع تعامل با سایت یا اپلیکیشن بخشبندی کنید. برای مثال، یکی از گروهبندیهای کاربران فروشگاهی میتواند افرادی باشند که در ماه بیش از ۱ میلیون از شما خرید میکنند.
- نقاط تماس با مشتری را در مراحل سفر خرید شناسایی کنید
برای تبدیل یک کاربر از مرحله علاقهمندی و بررسی به مرحله خرید، چندین نقطه تماس وجود دارد. با استفاده از ارسال پیام با استراتژی اتوماسیون بازاریابی، او را از پیشنهادات و تخفیفها آگاه کنید. یا اگر کاربری محصولی را به سبد خرید اضافه کرد و تراکنشی انجام نداد، برای او پیام یادآوری ارسال کنید.
- مشتریان خود را با تبلیغات بمباران نکنید
فقط به این دلیل که چندین راه ارتباطی با مشتریان دارید و میتوانید در تمام زمانها برای او پیامی ارسال کنید، نباید او را با تبلیغات بمباران کنید. گاهی برای اطلاع از جشنوارهها یا بهرهمندی از تخفیفها، یک پوش نوتیفیکیشن یا یک پیام درونبرنامهای کافی است!
- تجربه کاربری جدیدی را با شخصیسازی پیامها رقم بزنید
مطمئن شوید که محتوای شما برای هر کاربر منحصر به فرد است. ارتباطات خود را با مشتریان با توجه به اطلاعاتی که از آنها دارید، خوشایند و بهیادماندنی کنید. پیامهایی که محتواهای آنها توصیههای شخصیشده محصول، یادآوری، پیشنهاد و بهروزرسانی دارند، تا حد زیادی نرخ تبدیل کاربران را افزایش میدهند.
چرا اتوماسیون بازاریابی شکست میخورد؟
استراتژی اتوماسیون بازاریابی کمک میکند تا شرکتها بتوانند طیف گستردهای از وظایف بازاریابی، فروش و خدمات به مشتری را به طور خودکار انجام دهند. با این حال، ممکن است در پیادهسازی این استراتژی با موانعی مواجه شوید که مانع از موفقیت و رسیدن به نتایج موردانتظار شما شود. این دلایل معمولاٌ شامل موارد زیر میشود:
- طراحی نادرست workflow:
هر کاربری برای اینکه به مشتری کسبوکار شما تبدیل شود، فرایند نامنظم و مختلفی را طی میکند تا به برند شما برسد. سوال اصلی اینجاست که چه گردش کار (workflow) اتوماسیون را برای مسیر کاربران باید طراحی کنیم تا نقطهبهنقطه آن در افزایش نرخ تبدیل مهم و تاثیرگذار باشد؟
- نبود پلتفرم ثبت اطلاعات کاربری:
هر اقدامی که در بازاریابی اتوماسیون یک تیم انجام میشود، بر اساس اطلاعاتی است که از بررسی سوابق خرید مشتری و پیامهایی مرتبط با تعامل آنها با برند به دست میآید. برای مثال، زمانی که دادههای مرتبط با یک مشتری در CRM نشان میدهد که کاربری به مدت یک ماه هیچ خریدی نداشته است، تیم مارکتینگ با استفاده از تکنیک اتوماسین تصمیم میگیرد، تخفیفی را برای او ارسال کند تا مشتری مجدد به پلتفرم بازگردد.
- نبود چهارچوب امتیازدهی به سرنخهای فروش:
یکی از دلایل شکست برنامههای بازاریابی اتوماسیون، نبود سیستمی برای امتیازدهی به سرنخ های فروش (lead) است. شما میتوانید به کاربران بر اساس سابقه فعالیتشان امتیاز دهید و افرادی را هدف بازاریابی خود قرار دهید که با هزینه کمتر نرخ تبدیل بیشتری دارند. همچنین میتوانید کاربران غیرفعال و کمفعال را شناسایی کنید و برنامههای خاصی را برای خرید آنها در نظر بگیرید.
- بخشبندی نادرست کاربران و مشتریان:
برای اینکه بتوانید از بازاریابی اتوماسیون به نتیجه برسید، باید کاربران و مشتریان خود را بهدرستی دستهبندی کرده باشید. تناسب پیامهای ارسالی با پرسونای مخاطب یکی از عوامل تعیینکننده موفقیت کمپینهاست. برای مثال، اگر تاریخچه فعالیت کاربری نشان بدهد که او به خرید لینکپرومکس علاقهمند بوده است و آن را در مخاطبان خاص این محصول بخشبندی کردهایم، ولی کمپین ما مرتبط با تخفیفهای خرید رپورتاژ آگهی است، تمام آن تلاش، زمان و منابعی که برای ایجاد کمپین سرمایهگذاری شده است، هدر می رود.
- عدمشخصیسازی کمپینها:
منظور از بازاریابی شخصیسازیشده فقط ارسال پیام با اسم کوچک کاربر نیست. اگر شما بتوانید با توجه به اطلاعاتی که از خرید کاربر دریافت کردهاید، پیشنهادهای مرتبط و کاربردی را به او نشان دهید یا معرفی کنید، یعنی شما از تکنیک شخصیسازیشده در بازاریابی اتوماسیون خود استفاده کردهاید.
- نادیدهگرفتن مرحله تجزیهوتحلیل گزارش کمپین:
آنالیز گزارش کمپینها نقش کلیدی در موفقیت یک استراتژی اتوماسیون بازاریابی دارند. تا آنجایی که میتوانید در لحظه کمپینهای خود را بررسی کنید و خروجی هر مرحله را اندازهگیری کنید. گزارشدهی با تاخیر یا گزارش نادرست منجر به شکست در کمپینها میشود. با بررسی روند کمپینهای گذشته میتوانید درباره کمپینهای آینده خود تصمیمهای بهینهتری بگیرید.
چه زمانی برای سرمایهگذاری در اتوماسیون بازاریابی مناسب است؟
اتوماسیون بازاریابی روشی بسیار قدرتمند و پربازدهای است که اگر بتوانید بستر مناسب آن را در کسبوکار خود ایجاد کنید، میتواند بهترین نتیجه بازاریابی و فروش را به دست آورد. اگر در برنامه بازاریابی خود بهطور مرتب در حال تولید محتوا هستید و برای تولید سرنخ و افزایش ترافیک کمپین راهاندازی میکنید، به احتمال زیاد زمان آن رسیده است که فعالیتهای بازاریابی خود را روی ابزارهای اتوماسیون فعال کنید. با سوالات زیر، بیشتر مطمئن خواهید شد که آیا سرمایهگذاری روی مارکتینگ اتومیشن برای کسبوکار شما خوب است.
- آیا برای هر مرحله از سفر مشتری استراتژی خاصی دارید؟
- آیا پیوسته کمپینهایی برای ایجاد لید جدید اجرا میکنید؟
- آیا برای وفاداری بیشتر کاربران، برنامههای پروموشن در نظر میگیرید؟
- آیا قصد دارید میزان تعامل و علاقهمندی کاربران به خبرنامه خود را اندازهگیری کنید؟
- آیا میتوانید رفتار مشتریان بالقوه خود را در کانال بازاریابی پیگیری کنید؟
- این موارد دلایل خوبی هستند که نشان میدهد اتوماسیون بازاریابی میتواند برای کسبوکار شما مفید باشد.
سخن پایانی
بازاریابی اتوماسیون کمک میکند تا تیم مارکتینگ بتواند با ایجاد سرنخهای فروش بیشتر، تعامل و ارتباط سازنده و موثر با کاربران و ترغیب کاربران به خرید دوباره، نرخ تبدیل کاربران را افزایش دهد و بررسی کند که چه تغییراتی را در فرایند بازاریابی باید ایجاد کنند. حال که نکات استراتژی بازاریابی و دلایل شکست آن را میدانید، اکنون زمان آن رسیده که اتوماسیون بازاریابی را ایجاد کنید.