تصور کنید شما صاحب یک فروشگاه هستید و افراد با وارد شدن به فروشگاه و مشاهده قفسه کالاها، به هیچکدام از کالاها دست نزده، هیچ سوالی از فروشنده نپرسیده و بدون بازدید از باقی بخشهای فروشگاه، در نهایت بدون خرید، آنجا را ترک میکنند. چنین موقعیتی شما را به عنوان یک فروشنده به فکر وا میدارد که حتما یک جای کار مشکل داشته که افراد بازدیدکننده از فروشگاه، تبدیل به مشتری نمیشوند.
در دنیای اینترنت نیز این قضیه صادق است و در صورتی که کاربری وارد سایت شود و بدون هیچ تعاملی پس از گذشت چند ثانیه سایت را ترک کند، یعنی سایت با مشکل پرش کاربران روبهرو است. حال اگر تعداد زیادی از کاربران این رفتار را انجام دهند، برای سایت مشکل نرخ پرش بالا ایجاد میشود. سایتهای اینچنینی ممکن است برای جذب کاربران تبلیغات بسیاری نیز انجام داده باشند، ولی باز هم مخاطبان وفاداری به دست نخواهند آورد.
در نتیجه میتوان متوجه شد که بالا بودن نرخ پرش یا بانس ریت، یکی از دغدغههای اصلی صاحبان کسبوکارهاست. در این مطلب به معرفی این شاخص پرداخته و با چگونگی اندازهگیری آن، ابزارهای مناسب و راهکارهایی برای کاهش آن آشنا خواهید شد.
در این مقاله با مطالب زیر آشنا میشوید:
Toggleبانس ریت (Bounce Rate) یا نرخ پرش سایت چیست؟
ابتدا بهتر است با مفهوم دو کلمه بانس (Bounce) و ریت (Rate) آشنا شوید. ریت در لغت به معنای نرخ است و برای محاسبه نسبت دو چیز به هم استفاده میشود. به طور مثال نرخ تعداد کاربرانی که به مطلبی در سایت امتیاز دادهاند، نسبت به کل کاربرانی که آن مطلب را مشاهده کردهاند. کلمه بانس در لغت به معنای پرش است و به صورت ساده میتوان آن را چنین معنی کرد که کاربر وارد سایت میشود ولی بدون هیچ تعاملی با سایت، آن را ترک میکند.
بانس ریت یا نرخ پرش سایت به این صورت است که کاربر وارد سایت شده ولی اقداماتی را که ما به دنبالش هستیم، انجام نمیدهد. این اقدامات میتواند شامل بازدید از دیگر صفحات سایت، کلیک روی لینکها و CTAها، ارسال پیام، نوشتن نظر در سایت، دانلود فایل، تماشای ویدیو، خرید از سایت و … باشد. در صورتی که کاربر وارد سایت شود ولی هیچ تعاملی با آن نداشته باشد، به این معنی است که پرش اتفاق افتاده است.
اندازهگیری میزان بانس ریت یا نرخ پرش چه اهمیتی دارد؟
بانس ریت سایت به سه دلیل مهم است که عبارتند از:
- کاربر بانس شده نرخ تبدیل صفر را دارد زیرا هیچ فعالیتی در صفحه انجام نداده است. از این رو زمانی که بانس ریت صفحه کاهش پیدا میکند، نرخ تبدیل نیز رشد پیدا خواهد کرد.
- با استفاده از این شاخص میتوان مشکلاتی که در طراحی صفحات سایت و محتوای آنها وجود دارد را پیدا کرد و با رفع آن به بهبود تجربه کاربری سایت کمک کرد.
- بانس ریت بر روی تصمیمگیریها نیز تاثیرگذار است. با اندازهگیری نرخ پرش میتوان متوجه شد که بازدیدکنندگان چگونه از صفحات سایت استفاده میکنند و با چه صفحاتی بیشترین و کمترین تعامل را دارند. پس از آن میتوان تصمیمات بهینهسازی و بازاریابی را بر اساس میزان تعامل کاربران با صفحات، اتخاذ کرد. به طور مثال اگر صفحهای در سایت وجود دارد که تعامل کاربران با آن پایین است، بهتر است به جای سرمایهگذاری برای تبلیغ آن صفحه، ابتدا تجربه کاربری و محتوای صفحه را بهبود دهیم تا اینگونه از اتلاف هزینههای تبلیغاتی و بازاریابی بکاهیم.
با چه ابزاری میتوان نرخ پرش را اندازهگیری کرد؟
برای اندازهگیری بانس ریت میتوان از سرویس گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) استفاده کرد. سادهترین راه برای محاسبه این شاخص استفاده از گوگل آنالیتیکس است که در این مقاله به معرفی چگونگی کار با آن، پرداختهایم. گفتنی است برای مشاهده بانس ریت سایت لازم است وارد بخش رفتار کاربری (Behavior) شده و پس از آن بر روی تب تمام برگه (All Pages) کلیک کنید. حال میتوانید نرخ پرش کل سایت و همچنین نرخ پرش هر کدام از صفحات سایت را در ردیف روبهروی آنها مشاهده کنید.
نحوه محاسبه نرخ پرش یا بانس ریت Bounce Rate
گوگل آنالیتیکس برای محاسبه بانس ریت از دو مفهوم سشن (Session) و هیت (Hit) بهره میبرد.
سشن در گوگل آنالیتیکس به معنای فعالیتهای کاربران در دوره زمانی کوتاه در سایت است. یعنی هر کاربری که به سایت وارد میشود، گوگل آنالیتیکس تایمری که به صورت پیشفرض روی 30 دقیقه تنظیم شده است را برای آن کاربر روشن میکند. مثلا اگر برای خواندن مقالهای وارد سایت شده و خواندن آن مقاله 15 دقیقه زمان ببرد، یعنی تا زمان انتهای سشن 15 دقیقه دیگر باقی مانده است. در صورتی که پس از خواندن مقاله، مقاله دیگری را باز کند، تایمر سشن دوباره از اول و روی 30 دقیقه تنظیم میشود و بازگشت کاربر پس از انقضای سشن، یک سشن دیگر به وجود میآورد.
هیت، هر کاری است که کاربر در سایت انجام میدهد و گوگل آنالیتیکس آن را به ثبت میرساند. تمامی کارهایی که بالاتر در رابطه با اقداماتی که کاربر در سایت میکند، گفته شد، یک نوع هیت است. هیت نوعی درخواست محسوب است که از طرف کاربر به سرور ارسال میشود. لازم به ذکر است که برخی کارها مانند کلیک روی دکمه دانلود فایل، به صورت معمول یک درخواست محسوب نشده و گوگل آنالیتیکس آن را تشخیص نمیدهد و در نتیجه روی محاسبه زمان سشن تاثیر نمیگذارد. در نتیجه به طور کل دارای دو گروه درخواست از طرف کاربر هستیم:
- Interaction Hit: درخواستهایی که سشن را تمدید کرده و به عنوان تعامل کاربر به حساب میآیند.
- NonInteraction Hit: درخواستهایی که تاثیری روی سشن نگذاشته و غیرتعاملی به حساب میآیند.
درخواستهای دسته اول به صورت خودکار موجب تمدید سشن میشوند و در گوگل آنالیتیکس ثبت میشوند. ولی درخواستهای گروه دوم به صورت خودکار ثبت نشده و به همین دلیل نیاز است که آنها را با استفاده از گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager) به گوگل آنالیتیکس ارسال کرد و تعاملی یا غیرتعاملی بودن آن را مشخص کرد.
به طور مثال کارهایی مثل کلیک روی عکس محصول، پر کردن فرم عضویت و ثبت ایمیل در خبرنامه جز دسته دوم قرار گرفته و باید توسط شخص به عنوان درخواست تعاملی در گوگل آنالیتیکس ثبت شوند. این کار موجب واقعیتر شدن نرخ پرش سایت خواهد شد.
حال با استفاده از دو مفهوم سشن و هیت که پیشتر توضیح داده شدند، میتوان پرش را به این صورت تعریف کرد که پرش یعنی سشنی که تنها یک هیت دارد.
به دنبال این تعریف، نرخ پرش را میتوان اینطور تعریف کرد که نرخ پرش یعنی نسبت سشنهای تک هیت به کل سشنهای سایت در یک دوره زمانی. از این تعریف فرمول زیر به وجود میآید که به کمک آن میتوان نرخ پرش سایت را محاسبه کرد:
نرخ پرش = (سشنهای تک هیت / کل سشنها) * 100
راهکارهای کاهش بانس ریت سایت چیست؟
- بهینهسازی محتوا
تولید محتوای اصولی و جذاب موجب جذب بیشتر مخاطب میشود به طوری که هر چه این تولید محتوا جذابتر باشد، احتمال این که کاربران به باقی بخشهای سایت سر بزنند، بیشتر خواهد شد. برای افزایش جذابیت محتوا میتوان از تیترهای خواندنی، تصاویر مناسب، ویدیوهای جذاب و … استفاده کرد. در رابطه با بهینهسازی محتوا این مورد نیز حائز اهمیت است که محتواهای قراردادهشده باید دقیقا با موضوع سایت همخوانی داشته باشند وگرنه سایت با نرخ پرش بالایی مواجه خواهد شد.
- روایی و خوانایی محتوا
در کنار مواردی چون همخوانی محتوای سایت با موضوع آن و همچنین جذابیت محتواها، خوانایی محتوا نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که محتواهای ارائه شده دارای خوانایی کافی نباشند، کاربر علاقهای به خواندن محتوا نداشته و بدون سر زدن به باقی صفحات سایت، آنجا را ترک خواهد کرد.
- بهینهسازی کلمات کلیدی
استفاده از کلمات کلیدی هدفدار برای کاهش بانس ریت موثر است. به طور مثال فرض کنید از کلمه کلیدی خاصی استفاده کردهاید که رضایت موتور جستجو را جلب کرده و رتبه مناسبی را به محتوای نوشتهشده داده است. مخاطب با آن کلمه کلیدی وارد سایت شده ولی با محتوای مناسب با آن کلمه کلیدی روبهرو نشده است. در این صورت سایت را ترک میکند و موجب افزایش این شاخص میشود.
توجه به این نکته ضروری است که در بهینهسازی کلمات کلیدی و محتوا، درنظرگرفتن نیت کاربر از جستجوی کلمه کلیدی مهم است و لازم است که محتوایی که پاسخگوی نیاز کاربر است، به او ارائه شود. در صورتی که محتوای ارائهشده غیرمرتبط باشد و یا محتوای مورد نیاز کاربر به درستی تشخیص داده نشده باشد، با افزایش بانس ریت روبهرو خواهید شد.
- استفاده نکردن از پنجرههای پاپآپ
پنجرههای پاپآپ خوشایند کاربران نیستند و موجب از بین رفتن تمرکز آنها میشوند. وجود پاپآپها تجربه کاربری بدی را به همراه دارد و از این رو بهتر است تا حد امکان از این مورد کمتر استفاده شود. در صورتی که نیاز به استفاده از پنجره پاپآپ وجود دارد، بهتر است در جای مناسب قرار بگیرد تا موثر باشد.
- کمکردن المانهای اضافی از سایت
در صورتی که سایت شما دارای تصاویر بسیار یا انیمیشنهای متعددی است، میتواند موجب خسته کردن مخاطب شود و آنها را ترغیب کند که از سایت خارج شوند. از این رو استفاده از تصاویر و انیمیشنها با تعداد مناسب و کم کردن المانهای غیرضروری، میتواند به علاقمندی مخاطب برای ماندن در سایت کمک کند.
- لینکسازی داخلی
یکی دیگر از راهکارهای کاهش بانس ریت، استفاده از لینکهای داخلی است. لینکهای داخلی میتوانند موجب گردش کاربر در سایت شوند و از خروج کاربر جلوگیری کنند.
- درج دکمه CTA
درج دکمه CTA نیز میتواند تاثیری مشابه با لینک سازی داخلی داشته باشد. CTA یعنی دعوت به اقدام و و کارکرد آن به این صورت است که کاربران روی دکمه یا لینکی کلیک میکنند تا عمل خاصی را انجام دهند. به طور مثال با کلیک بر روی دکمه وارد صفحه خرید محصول میشوند. قرارگیری دکمه CTA در جای مناسب میتواند موجب ماندن کاربر و گردش آن در سایت شود.
آیا نرخ پرش یا بانس ریت بر سئو سایت تاثیرگذار است؟
درست است که بانس ریت عامل مهمی است ولی خطرناک محسوب نمیشود. به همین دلیل این شاخص آنقدرها بر رتبه سایت تاثیر منفی نداشته و پایین بودن آن نیز نشانه موفقیت حتمی در سئو نیست. مدیران و مهندسان گوگل مانند Matt Cutts، Gary Illyes و john mueller در کنفرانسها یا در جواب کاربران در توییتر بارها اعلام کردهاند که گوگل از اطلاعات گوگل آنالیتیکس و نرخ پرش سایت برای رتبهبندی استفاده نمیکند. ولی توجه به این نکته نیز مهم است که این شاخص به صورت غیرمستقیم بر سئو موثر است و نادیده گرفتن آن میتواند به ضرر سایت باشد.
در صورتی که کاربران زیادی سایت را پس از مدت کوتاهی ترک میکنند و هیچ تعاملی با آن برقرار نمیکنند، یعنی مشکلی مانند کاربرپسندنبودن سایت، محتوای نامناسب با موضوع صفحه و … وجود داشته و لازم است این مشکل در کوتاهترین زمان ممکن رفع شود.
به طور مثال کند بودن سایت یکی از دلایل بالا بودن این شاخص است و این کندی به صورت مستقیم بر سئو تاثیر میگذارد. در نتیجه با استفاده از این شاخص میتوان متوجه مشکل کند بودن سایت شد و با رفع مشکل از آسیب به سئو سایت جلوگیری کرد.
دلایل بالا بودن میزان بانس ریت چیست؟
- کند بودن سرعت لود صفحات
کاربران دوست دارند هر چه سریعتر مطلب مورد نظر خود را بخوانند و علاقهای به منتظر ماندن بیش از چند ثانیه ندارند. از آنجایی که برای هر مطلبی، سایتهای مختلفی وجود دارد، کاربران برای لودشدن یک سایت مخصوص مدت زیادی را صبر نمیکنند و در صورت لودشدن کند سایت، به سراغ سایتهای دیگر میروند.
- محتوای نامناسب و بهینهسازینشده
در صورتی که محتوای جذابی تولید نکرده باشید و کاربر پس از مشاهده محتوا و جذبنشدن به خواندن آن، زودتر از حد معمول از سایت خارج شود، این مورد سیگنالی به گوگل میفرستد که صفحه موردنظر با درخواست جستجو مرتبط نیست. این نامناسببودن میتواند از تیتر نامناسب، متن ناخوانا، عکسهای بیربط و… نشات بگیرد.
- تگ عنوان یا توضیحات متای گمراهکننده
زمانی که کاربر چیزی را در گوگل سرچ میکند، دقیقا به دنبال نتیجه جستجوی خود است. اگر تگ عنوان یا توضیحات متا، گمراهکننده باشد و کاربر با خواندن بخشی از محتوا متوجه تفاوت این دو مورد با خود محتوا شود، به سرعت سایت را ترک میکند و موجب افزایش نرخ پرش سایت خواهد شد. در صورتی که مطلب مورد نیاز کاربر به او نمایش داده شود، به طور مثال کاربر باید به مدت 3 دقیقه در سایت بماند ولی وقتی زیر یک دقیقه صفحه را ترک میکند، یعنی مشکلی وجود دارد. گفتنی است دیگر زمان آن که با کلمههای کلیدی پربازدید گوگل را گول بزنیم و محتوایی غیرمرتبط با کلمه کلیدی را در اختیار مخاطب قرار دهیم، گذشته است.
به طور مثال شخصی به دنبال خرید گوشی است و در گوگل «بهترین گوشیهای موبایل در سال 2022» را سرچ میکند. در صورتی که لینکی با این عنوان ببیند و وارد صفحه شود ولی با محتوایی که شامل یک سری عکس بدون توضیحات و مشخصات است روبهرو شود، از سایت خارج شده و به جستجوی خود در گوگل ادامه میدهد.
- لینکهای داخلی و خارجی نامربوط
ممکن است در داخل سایت یکسری لینکهای داخلی نامربوطی وجود داشته باشد که موجب گمراهی کاربر شده و موجب خروج او از سایت شود. لازم است تمام لینکهای داخلی بررسی شده و در صورت وجود مشکل آنها را حذف یا اصلاح کنید.
همچنین ممکن است برخی بکلینکها در سایتهای دیگر داشته باشید که به اشتباه به سایت شما لینک شدهاند. به طور مثال شاید سایت شما در رابطه با طراحی سایت باشد ولی در سایتی دیگر آدرس سایت شما با عنوان خرید آنلاین کتاب لینک شده باشد. در صورتی که کاربری به دنبال خرید آنلاین کتاب باشد و روی این عبارت کلیک کند و وارد سایت شما شود، بلافاصله از آن خارج شده و موجب افزایش این شاخص میشود.
به همین دلیل نیاز است با استفاده از Google Search Console بک لینکهای خود را چک کرده و در صورت مشاهده چنین مشکلی با مسئول آن سایت تماس گرفته و درخواست حذف یا اصلاح بک لینک را بدهید. البته در صورتی که نتوانید با مسئول آن سایت تماس بگیرید، میتوانید برای جلوگیری از آسیب به سئو سایت، آنها را Disavow کنید. البته Disavow کردن به طور کل ارتباطی به بانس ریت نداشته و تنها برای سئو سایت مناسب است.
- سایت تک صفحهای
سایتهای تک صفحهای، معمولا دارای بانس ریت بالایی هستند زیرا کاربران با وارد شدن به این سایتها یا لندینگ پیجها و مطالعه مطالب موجود در آن، پس از گذشت چند ثانیه از سایت خارج میشوند.
البته همیشه هم بالا بودن نرخ این شاخص، نشانه ضعف صفحه نیست. به طور مثال سایتهای افیلیت دارای نرخ پرش بالایی در صفحات خود هستند؛ زیرا رسالت این صفحات هدایت کاربر به صفحات خرید محصول در دیگر سایتها ست و به همین دلیل نیز نرخ پرش بالای چنین صفحات و سایتهایی مشکل محسوب نمیشود.
- تجربه کاربری ناخوشایند
در صورتی که سایت دارای تجربه کاربری ناخوشایندی باشد، میتواند مخاطب را گیج کند و موجب ترککردن آن توسط وی شود. به طور مثال قرارگیری دکمهها در جای نامناسب، کوچکبودن لینکها و دکمهها، نمایش پاپآپهای زیاد و بمباران کاربران با تبلیغات میتواند موجب به وجود آمدن UX بد شود. برای حل این مشکل پیشنهاد میشود که با یک UX Designer برای بهبود تجربه کاربری سایت خود مشورت کنید.
- مناسب نبودن صفحات برای موبایل
از آنجایی که امروزه افراد متعددی از گوشی برای وبگردی استفاده میکنند، در صورتی که صفحه به طور مناسب برای گوشی موبایل ریسپانسیو نشده باشد یا در موبایل خیلی کند لود شود، موجب اذیتشدن کاربر شده و ترک سایت را به ماندن در آن ترجیح خواهد داد. از این رو در صورتی که مطالب موجود در سایت شما دارای مشکلی نیست ولی همچنان دارای پرش بالایی دارید، صفحات سایت خود را با گوشی چک کنید و از مناسب بودن آنها برای موبایل مطمئن شوید.
- درخواست اطلاعات زیاد از کاربران
اگر به دنبال پر کردن یک فرم توسط کاربران هستید، از آنها درخواست اطلاعات متفرقه و زیاد نکنید. در کنار این که عموم کاربران حوصلهای برای پر کردن فرمهای طولانی ندارند، این کار باعث سلب اعتماد آنها نیز شده و ترجیح میدهند دیگر از سایت استفاده نکنند. از آنجایی که این روزها کلاهبرداری از طریق اینترنت زیاد شده، درخواست اطلاعات اولیه و اصلی که برای کسی دردسرساز نیست، موجب جلب اعتماد کاربر خواهد شد.
- قرارگیری مطالب بیربط در بالای صفحه
لازم است محتوای مهم و چیزی که کاربر به دنبال آن است، در ابتدای صفحه (above the fold) قرار بگیرد. از این رو باید از اختصاصدادن بخش ابتدایی صفحه به تبلیغات زیاد و مطالب بیربط جلوگیری کرده و چنین مواردی که اهمیت و اولویت نمایش کمتری دارند را به پایین صفحه (below the fold) منتقل کرد.
تفاوت نرخ خروج Exit Rate با نرخ پرش سایت چیست؟
گزارشهای گوگل آنالیتیکس حاوی شاخصی به نام نرخ خروج هستند که به دلیل شباهتهای زیاد بین نرخ خروج و نرخ پرش، بهتر است با تفاوتهای این دو آشنا شوید.
اگر یک سایت را باز کرده و به صفحههای مختلفی از آن سر بزنید، در نهایت از یک صفحه از سایت خارج میشوید. نرخ خروج به دنبال مشخص کردن آخرین صفحهای است که از آن بازدید کردهاید و به صورت زیر برای هر صفحه نسبت به کل بازدیدها محاسبه میشود:
نرخ خروج هر صفحه = (بازدیدهایی که در سشن آخرین هستند / کل بازدیدها از صفحه) * 100
در نتیحه میتوان متوجه شد که نرخ خروج سایت درصد بازدیدهایی است که در سشن آخرین بودهاند در صورتی که نرخ پرش سایت درصد بازدیدهایی است که تنها در یک سشن بودهاند. یعنی نرخ پرش زمانی محاسبه میشود که فرد از صفحهای که به آن وارد شده، خارج میشود ولی نرخ خروج بدون درنظرگرفتن فعالیت فرد در سایت محاسبه میشود.
نرخ خروج
نرخ پرش
آیا میتوان برای نرخ پرش حد مطلوبی تعریف کرد؟
بانس ریت به موارد بسیاری بستگی دارد و باید شرایطی فراهم شود که مخاطب بتواند از صفحهای به صفحه دیگر برود. از آنجایی که کاربر در سایتهای فروشگاهی بیشتر از سایتهای محتوامحور، از صفحهای به صفحه دیگر میرود، سایتهای فروشگاهی دارای بانس ریت کمتری خواهند بود. زیرا در این سایتها امکان مشاهده محصولات در صفحات مختلف بالا است ولی در سایتهای محتوامحور باید لینکسازی خوبی وجود داشته باشد تا کاربر از سایت خارج نشده و به صفحات دیگر سر بزند. به طور قطعی نمیتوان میزان مشخصی برای این شاخص مشخص کرد ولی طبق مطالعات RocketFuel و دادههای جمعآوری شده توسط آنها، سیستم رتبهبندیای برای میزان بانس ریت وجود دارد که طبق آن، حد مطلوب این شاخص نیز مشخص شده است:
- 25% یا کمتر: احتمال وجود مشکل
- 26% تا 40%: عالی
- 41% تا 55%: متوسط
- 56% تا 70%: بالاتر از حد استاندارد (در این مورد نوع سایت نیز دارای اهمیت است)
- 70% و بالاتر: بد با احتمال وجود مشکل
جمعبندی
بانس ریت به ما کمک میکند که متوجه شویم چند درصد از کاربران پس از ورود به سایت، کارهایی که ما به دنبال آن هستیم را انجام میدهند و با سایت تعامل برقرار میکنند. مثلا چند درصد مقالههای پیشنهادی سایت را میخوانند؟ چند درصد از محصولات مختلف بازدید میکنند؟ چند درصد روی لینکها کلیک میکنند؟ چند درصد ایمیل خود را در خبرنامه سایت به ثبت میرسانند؟ و …
برای اندازهگیری این شاخص بهتر است از گوگل آنالیتیکس که یکی از سادهترین ابزارها برای اندازهگیری بانس ریت است، استفاده شود. پس از اندازهگیری آن و در صورتی که مقدار آن بالا بود، برای کاهش این نرخ راهکارهای مختلفی وجود دارد که با توجه به نوع مشکل، استفاده از هر کدام از آنها میتواند موثر باشد.
گفتنی است این شاخص در بهتر شدن سایت، کمکهای بسیاری میکند ولی توجه به این نکته نیز ضروری است که به تنهایی میتواند موجب تحلیل اشتباه شود و نیاز است در زمان تحلیل و بررسی از این شاخص در کنار دیگر شاخصها مانند نوع سایت، نوع محتوا، محصولات و … استفاده شود.