از زمانی که شرکتهای خصوصی و دانش بنیان شروع به کار کردند و کسبوکارها پلتفرمهای خاصی را برای خدمات پزشکی، حملونقل، سفارش غذا، خدمات منزل و … راهاندازی کردند، نقش بازاریابی مصرفی بیشازپیش پررنگ شد. کسبوکارها و برندها تلاش میکنند ارتباط موثری با مشتریان در بازاریابی B2C برقرار کنند.
تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا بهطور کامل بازاریابی B2C را بررسی کنیم، مزایای آن را معرفی کنیم و تفاوت بازاریابی B2C با B2B را توضیح دهیم. بنابراین شما یک راهنمای جامع درباره این سبک از بازاریابی خواهید داشت که میتوانید با کمک آن، استراتژی مناسب کسبوکار خود را تعیین کنید.
در این مقاله با مطالب زیر آشنا میشوید:
Toggleبازاریابی B2C چیست؟
زمانی که کسبوکارها برای فروش محصول یا ارائه خدماتشان به کمک تبلیغات و روشهای بازاریابی با مصرفکننده ارتباط میگیرند، روی تکتک افراد تأثیر میگذارند و آنها را به مشتری تبدیل میکنند، یعنی برند از شیوه بازاریابی مصرفی یا Business to Customer Marketing استفاده میکند.
فرض کنید شما مدیر یک آژانس تبلیغاتی هستید و خدماتی ارائه میدهید که به هیچوجه برای یک مشتری عادی کارایی ندارد، بلکه متقاضی اصلی این خدمات یک تیم یا یک کسبوکار است. برعکس، شما مدیر یک آژانس گردشگری هستید و روزانه افراد زیادی برای خرید بلیط و رزرو تور سفر به شما مراجعه میکنند. شرکتهای B2C با مصرفکننده نهایی طرف هستند و بر اساس رفع درخواست و نیاز مشتری با محصولات و خدمات، به فعالیت کاری خودشان ادامه میدهند. در نتیجه بازاریابی این شرکتها بسیار متفاوتتر از شرکتهای B2B است.
اهمیت بازاریابی B2C چیست؟
شاید در نگاه اول فکر کنید که این شیوه بازاریابی، روزانه در تمام کسبوکارهای کوچک و بزرگ در حال انجام است؛ اما با پرسش سوالات زیر، به این نتیجه خواهید رسید که بازاریابی B2C فراتر از یک خریدوفروش سوپرمارکتی است و موفقیت آن، به فاکتورهای زیادی بستگی دارد.
- آیا آنها به اندازه کافی درباره مخاطبها و مشتریانشان اطلاعات دارند؟
- آیا آنها میتوانند از تمام ابزارهای بازاریابی بهطور موثر برای تبلیغ و فروش خود استفاده کنند؟
- آیا محصول یا خدماتشان ویژگی متمایزی برای کاربر دارد؟
- آیا برای فروش بیشتر و وفاداری مشتریان برنامه ویژهای در نظر دارند؟
موارد زیر از مهمترین دلایل اهمیت بازاریابی B2C هستند:
-
کمک به برندسازی و افزایش شهرت کسبوکار:
با پیادهسازی استراتژی بازاریابی مصرفی، کسبوکارها امکانات بیشتری خواهند داشت تا به جامعه بزرگتری از مخاطبان دست پیدا کنند و با هر دسته از آنها، ارتباط خاصی را شکل دهند. با کمک روشهای بازاریابی B2C مانند حضور در شبکههای اجتماعی، ارسال ایمیل و تبلیغ در کانالهای مختلف، میتوانید نرخ تبدیل مشتری و آگاهی از برند خود را افزایش دهید.
-
افزایش ترافیک سایت با کمپینهای آنلاین B2C:
از آنجایی که یک فروشگاه آنلاین به قابلیتهایی دسترسی دارد که یک فروشنده سنتی ندارد، پس با تکنیکهای بازاریابی مصرفی میتوانید مخاطب و مشتریان بیشتری را به سمت برند خود جذب کنید. کاربران میتوانند تبلیغات برند شما را در رسانهها و جایگاههای مختلف سطح وب ببینند و برای دریافت اطلاعات بیشتر و خرید از سایت تشویق شوند.
-
ایجاد فرصت استثنایی برای تعامل و ارتباط با مشتریان:
با استراتژی بازاریابی B2C میتوانید شرایطی را فراهم کنید تا مشتریان بتوانند نظرات، پیشنهادات و انتقاداتی را که درباره خدمات یا محصول دارند، با شما در میان بگذارند. همچنین، شما هم میتوانید در سریعترین زمان، پاسخگوی آنها باشید و مشکلات پیشآمده را رفع کنید. تعامل نزدیک و ارتباط صمیمی باعث میشود تا یک برند همراه با مشتریان قدم بردارد و نقاط درد آنها را بهتر درک کند و برای حل آن، برنامهریزی کند.
امکان مشاهده، مقایسه و انتخاب در بستر وب باعث شده است که کاربر در کمترین زمان، این مراحل را پشتسر بگذارد و خودش تصمیم بگیرد.
-
کوتاهشدن چرخه فروش در بازاریابی B2C:
مشتریان کسبوکارهای B2C معمولاً محصولاتی را میخرند که دوستانشان معرفی کرده باشند. بنابراین وقتی محصولات و خدمات شما توسط دیگران هم تبلیغ میشوند، بدون هزینه زیاد، مشتریان جدیدی را جذب میکنید. برای مثال، شبکههای اجتماعی یکی از ابزارهایی است که مصرفکنندگان برای دنبالکردن بازخوردها و نظرات دیگران درباره یک محصول، استفاده میکنند و باعث میشود چرخه خریدوفروش بسیار کوتاهتر شود.
-
بهبود رتبه سایت در نتایج جستجوی گوگل:
در این روش بازاریابی، سئوی سایت به کمک بازاریابی محتوایی و تمرکز روی کلمات کلیدی، کمک میکند تا سایت کسبوکار در رتبههای برتر گوگل قرار بگیرد. نمایش سایت در جایگاه برتر گوکل به معنای این است که کاربران بیشتری سایت شما را میبینند و با محصولات و خدمات شما آشنا میشوند.
بازاریابی B2C چگونه کار می کند؟
تمام کسبوکارهایی که از شیوه B2C Marketing استفاده میکنند، فقط یک هدف دارند؛ دسترسی مستقیم به مشتریان و ترغیب آنها به خرید. برای اینکه استراتژی B2C شما با موفقیت پیش برود، نیاز دارید تا بدانید مخاطبان شما چه کسانی هستند و در کدام مرحله از قیف فروش قرار دارند. برای مثال، فرض کنید یک فروشگاه آنلاین لباس زنانه دارید و برای این که بتوانید مشتریان بالقوه را به مشتریان وفادار تبدیل کنید، ابتدا باید ببینید که آنها چه میخواهند و چرا به کسبوکار شما علاقهمند هستند. شما باید سه مرحله مهم زیر را در بازاریابی B2C پشت سر بگذارید:
- معرفی کسبوکارتان به مشتریان بالقوه
- تشویق مشتری به تعامل و ارتباط با برند شما
- متقاعدکردن مشتری به خرید از برند شما
در مثال فروشگاه آنلاین لباس، در صفحه درباره ما، معرفی دقیق از صاحب فروشگاه، تاریخ شروع فعالیت، داستان شکلگیری برند و … را برای کاربران توضیح دهید. سپس به سراغ محصولات بروید و عکسهای باکیفیتی از آنها در سایت بارگذاری کنید. ویژگیهای مهم محصولات را در بخش اطلاعات هر محصول اضافه کنید و توضیح دهید که محصول برند شما چه مزایایی دارد و تمایز آن با نمونههای مشابه چیست. برای مثال، به مواردی چون پارچه باکیفیت، دوخت تمیز، دوام بالا و مواردی از این دست اشاره کنید.
مزایای بازاریابی B2C
بالطبع داشتن آگاهی راجعبه هر موضوعی و شناخت مزایای آن میتواند ترغیبکننده باشد. مواردی که تا اینجا بیان شدند همگی به نوعی مزایای بازاریابی مصرفی هستند اما برای اینکه دقیقتر با این مزایا آشنا شوید، موارد زیر را بهعنوان مزایای بازاریابی B2C لیست کردهایم:
- بهبود چشم انداز کسبوکار و دستیابی به مشتریان بیشتر
- به دست آوردن سود بیشتر در ازای فروش سریعتر به مصرفکنندگان بیشتر
- داشتن تعامل بیشتر و موثرتر با مشتریان
- افزایش آگاهی و شناخت برند
- توانایی پاسخگویی بهتر با نیاز مشتریان
فرق بازاریابی مصرفی و صنعتی
کسبوکارهای B2C فقط برای ارتباط با مصرف کننده نهایی تلاش میکنند و قصد دارند از همین شیوه بازاریابی برای ارتباط با آنها استفاده کنند، در حالی که در بازاریابی صنعتی ( B2B)، شما با یک کسبوکار کوچک یا بزرگ طرف هستید و نوع ارائه خدمت و ارتباط نیز متفاوت خواهد بود، ولی در استراتژی کلان بازاریابی باهم همپوشانی دارند. چند تفاوت از بازاریابی B2C با B2B را در لیست زیر خواهید دید:
- ارتباط با مشتری: تمرکز بازاریابی B2B در ایجاد روابط شخصی است، در حالی که بازاریابی B2C تمرکز بیشتری بر معاملات دارد.
- برندسازی: برندسازی در بازاریابی B2B، بیشتر به معنای موقعیتیابی (positioning) است، ولی بازاریابی B2C سعی دارد پیام ارزشمندی را به مخاطب برساند.
- نحوه تصمیمگیری: در حالی که بازاریابی B2B تاکید دارد تا کسبوکارها در مرحله تصمیمگیری، با مشتری ارتباط و تعامل بیشتری داشته باشند، در بازاریابی B2C، مراحل تصمیمگیری و خرید تا حد امکان بسیار سریع و آسان پیش میرود.
- فرد تصمیمگیرنده: تصمیمگیرنده نهایی در بازاریابی مصرفی، فرد خریدار است؛ اما در بازاریابی صنعتی افرادی مانند مدیران، مشاوران، مهندسان یک کسبوکار در تصمیمگیری مشارکت میکنند.
- تعداد مشتری: در بازاریابی B2B تعداد مشتریان بسیار کمتر از بازاریابی B2C است. برای مثال، اگر شهری ۶۰۰۰۰۰ مشتری برای بازاریابی مصرفی داشته باشد، ممکن است فقط ۲۰۰ کسبوکار در این شهر به خدمات و محصولات B2B نیاز داشته باشند.
- هدفگذاری مخاطب: کسبوکارها در بازاریابی B2B مخاطبهای خاصی را هدف قرار دادهاند، در حالی که رویکرد بازاریابی B2C، روی قیف فروش تمرکز دارد.
- محتوای تبلیغاتی: متنهای تبلیغاتی که در بازاریابی B2B استفاده میشود، باید خیلی مستقیم منظور را به مخاطب برسانند، در حالی که برای نوشتن محتواهای تبلیغاتی در بازاریابی B2C، میتوان از تکنیکهای کپی رایتینگ برای درگیرکردن احساس مخاطب استفاده کرد.
- چرخه فروش: فرایندی که در بازاریابی فروش محصولات B2C طی میشود، در مقایسه با چرخه فروش B2B بسیار سریع و کوتاهمدت است. برای مثال، اگر بخواهید یک دستگاه قهوهساز بخرید، درباره برندها و محصولات بازار تحقیق میکنید، نظرات کاربران در سایتهای مختلف را میخوانید، مقالات بررسی محصول را مطالعه میکنید و در نهایت، میتوانید محصول موردنظر خود را پیدا کنید. در حالی که، فرایند خرید یک محصول B2B ممکن است ماهها و حتی سالها طول بکشد و فقط برای یک بار خریداری شوند.
انواع استراتژیهای بازاریابی B2C
اگر یادتان باشد در ابتدای مقاله بیان کردیم که بدون داشتن استراتژی و برنامه مشخص نمیتوانید به اهداف بازاریابی کسبوکار دست پیدا کنید. استراتژی B2C به شما کمک میکند که بتوانید نیاز مخاطبان را شناسایی کنید و همیشه برای پاسخدهی آماده باشید. توجه داشته باشید که شما باید متناسب با نوع کسبوکار و جامعه هدفتان از این روشها استفاده کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. برای مثال، اگر بازه سنی مخاطبان شما کمتر از ۴۰ سال است، ترکیبی از پلنهای وفادارسازی مشتریان، فعالیت در شبکههای اجتماعی موثرتر از تبلیغات تلویزیونی عمل میکنند. استراتژیهای رایج Business to Customer Marketing شامل موارد زیر میشوند:
1. بازاریابی محتوایی: ارائه اطلاعات مفید و کاربردی راجعبه محصول و خدماتتان، میتواند در بهبود و توسعه کار کمککننده باشد. محتوا میتواند در قالبهای متن، تصویر یا ویدئو در سایت یا شبکههای اجتماعی منتشر شود. همیشه ارائه محتوای باکیفیت و کاربردی یکی از راههای جذب مخاطب و وفادارکردن آن به برند است.
2. بازاریابی پیامکی: در مناسبتهای مختلف که میخواهید جشنواره فروش و تخفیف راه بیندازید، میتوانید از این روش استفاده کنید.
3. ایمیل مارکتینگ: یکی از راههای شناختهشدن در بازاریابی B2C، ارسال ایمیل به مشتریان است. این تکنیک برای مشتریانی که همیشه به ایمیل خود دسترسی دارند و آن را چک میکنند، کاربرد بیشتری دارد. محتواهای ایمیل هم میتواند مانند ارسال پیامک یا اطلاعرسانی هر موضوع مرتبط با کسبوکار شما باشد.
4. بازاریابی شبکههای اجتماعی: فعالیت در شبکههای اجتماعی و ارتباط و تعامل با کاربران خود، کمک میکند تا کارفرمایان و مشتریان دید بهتری به برند شما داشته باشند و به ارتباط دوسویه، خرید و حتی وفاداری ترغیب شوند.
5. ارتباط با اینفلوئنسرها: بسیاری از کاربران بر اساس پیشنهادها و انتخابهای اینفلوئنسرها تصمیم میگیرندمحصولی را بخرند یا از خدمات برندی استفاده کنند. معرفی کسبوکارها در صفحات اینفلوئنسرها، کاربران را به بازدید و استفاده از امکانات آنها تشویق میکند که در نهایت باعث افزایش ترافیک سایت و فروش خواهد شد.
6. برگزاری مسابقه همراه با جایزه: یکی از استراتژیهای جذاب در بازاریابی B2C، برگزاری مسابقههای متنوع و جذاب همراه با جایزه و تخفیف است. این کار مشتری را سر شوق میآورد تا از محصولات و خدمات برند استفاده کند.
7. راهاندازی باشگاه مشتریان: با وجود باشگاه مشتریان، این پیام را به مشتریان انتقال میدهید که خرید از برندتان برای شما چقدر ارزشمند است و شما به پاس قدردانی از آنها، مزایای ویژهای را برایشان در نظر گرفتهاید. هرچه امتیازها مشتریان افزایش پیدا کند و زمان بیشتری از عضویت آنها بگذرد، وفاداری آنها به کسبوکار شما بیشتر خواهد شد.
8. سئوی سایت: اصلترین تکنیک در بازاریابی کسبوکارهایی که با مشتریان بهطور مستقیم در ارتباط هستند، سئو و بهینهسازی سایت برای موتور جستجوی گوگل است. با بهبود رتبه سایت، کاربران بیشتری برند شما را میبینند و از محصولات و خدمات شما اطلاع پیدا میکنند.
9. برندسازی: برندسازی روشی موثر در پیادهسازی بازاریابی B2C است. روشی کمخطر و پربازده که اگر به خوبی اجرا شود، خودش مشتری را به سمت شما میکشاند. به برندهای بزرگ فکر کنید؛ اگر بخواهید کفش ورزشی بخرید، ابتدا چه نامی در ذهنتان شکل میگیرد؟ درمورد لوازم خانگی چطور؟
10. تبلیغات کلیکی (PPC): شما بهازای هر کلیکی که کاربر روی بنر تبلیغاتی شما کلیک میکند، هزینهای را پرداخت میکنید. تبلیغات کلیکی گوگل ادز یا تبلیغات کلیکی بنر جزو روشهای موفق بازاریابی B2C هستند.
تکنیکهای بازاریابی B2C در سال ۲۰۲۳
- تولید ویدئوهای کوتاه برای اینستاگرام و یوتیوب
- اینفلوئنسر مارکتینگ در شبکههای اجتماعی
- تولید محتواهای صوتی
- توجه به مسئولیت اجتماعی برند
- استفاده از تکنیکهای بازاریابی درونگرا
چگونه مشتریان را در بازاریابی B2C شناسایی کنیم؟
در هر نوع از مدل بازاریابی، مشتریان بر اساس نیازهایشان دستهبندی و شناسایی میشوند و شما بهعنوان صاحب کسبوکار سعی میکنید با توجه به این خواستهها، برنامههای بازاریابی متنوعی را تعیین کنید. چند نمونه از نیازهای متداول مشتریان در زمان خرید یک محصول عبارتند از قیمت مناسب، عملکرد درست کالا، تجربه کاربری راحت، طراحی بستهبندی، خدمات پس از فروش، ارسال سریع، ضمانت کالا و … .
میزان دغدغهمندی هر کدام از این موارد با توجه به اطلاعات دموگرافیک مشتری، میتواند تفاوتهای زیادی داشته باشد. برای مثال، نحوه شناسایی نیاز مشتریان فروشگاه فروش کنسولهای بازی که در بازه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال قرار دارند، صددرصد با دغدغههای مشتریان یک فروشگاه آنلاین پوشاک که در سن ۲۵ تا ۴۰ سال هستند، فرق دارد.
از چه طریقی بازاریابی B2C را پیادهسازی کنیم؟
اکنون زمان پیادهسازی استراتژیهای معرفی شده و استفاده از بازاریابی B2C در کسبوکارتان است. مواردی مانند بازاریابی محتوایی، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی با شبکههای اجتماعی، استفاده از وبپوشها، استفاده از کمپینهای سئو و… روشهایی برای پیادهسازی بازاریابی مصرفی هستند. اما این روشها تنها زمانی جواب میدهند و شما را به نتیجه مطلوب میرسانند که درست و اصولی اجرا شوند.
چگونه در بازاریابی B2C مشتریان بیشتری جذب کنیم؟
همه کسبوکارها استراتژیهای خاصی برای جذب مشتریان جدید دارند و ممکن است تکنیکهای آن بهطور مرتب، بهروز شوند تا کسبوکار بتواند همراستا با ترندها و تغییرات جدید مارکتینگ پیش برود. علاوه بر تکنیکهای بازاریابی B2C که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، شما میتوانید برای افزایش فروش و جذب مشتری جدید، موارد زیر را هم در استراتژیهای خود در نظر بگیرید.
- به سراغ مشتریان قدیمی بروید
اطلاعات مشتریان قدیمی خود را که مدت زیادی است از شما خرید نکردهاند، پیدا کنید و با پیشنهاد تخفیف بیشتر و هدیه، آنها را به خرید دوباره تشویق کنید.
- رویداد برگزار کنید، اسپانسر شوید و در نمایشگاهها شرکت کنید
به بهانه برگزاری رویداد حضوری میتوانید با جامعه هدف خود ارتباط برقرار کنید و خدمات و محصولات خود را معرفی کنید. با شرکت در نمایشگاههای مختلف هم میتوانید خریداران نهایی کسبوکارتان را ببینید و با آنها صحبت کنید. اسپانسرشدن هم یکی از راههای خوب برای بیشتر شناختهشدن برند شما در مکانهایی است که مخاطب هدف شما حضور دارد.
- درباره نحوه آشنایی مشتریان با برند بپرسید
زمانی که کمپین تبلیغاتی برند خود را اجرا میکنید، حتماً برنامهای را برای بررسی بازخوردهای هر کانال تبلیغاتی تعیین کنید. یعنی از مشتریان بپرسید که نحوه آشناییشان با برند شما به واسطه کدام تبلیغ بود تا بتوانید اثربخشی هر تبلیغ و کانال را بسنجید و برای کمپینهای بعدی، بیشتر روی آنها سرمایهگذاری کنید.
- درباره مزیت رقابتی برند خود بیشتر صحبت کنید
در استفاده از تکنیکهای بازاریابی B2C سعی کنید نکات مثبت و نقاط قوت کسبوکار یا محصولات و خدمات خود را پررنگ کنید و به گونههای مختلفی، آنها را در تبلیغات استفاده کنید.
- برای مشتریان خرید اولی، تخفیف یا نسخه رایگان در نظر بگیرید
یکی از بهترین راهها برای افزایش مشتری جدید این است که شما برای مشتریان جدید خود، تخفیفهای هیجانانگیزی در نظر بگیرید یا اگر سرویسی ارائه میدهید، نسخه رایگان محصول خود را بهعنوان آزمایش در اختیارشان قرار دهید. این روشها باعث میشوند مشتریانی که برای خرید از شما کمی مردد هستند، تردید خود را کنار بگذارند و برای خرید انگیزه داشته باشند.
نحوه طراحی و نقش کمپینها در بازاریابی B2C
کمپینهای تبلیغاتی مجموعهای از اقداماتی است که پیام یکسانی را با یک هدف مشخص، به دست گروه خاصی از مخاطب میرسانند. در نهایت، هر کمپین بازاریابی B2C بر اساس مولفههای زیر طراحی میشود و موفقیت هر کمپین در گرو اجرای درست مراحل است.
- اهداف و شاخصهای کلیدی: بعد از اجرای هر کمپینی باید بتوانید بگویید که آیا به هدف اصلی رسیدید؟ هدف یک کمپین بازاریابی میتواند برندینگ، معرفی محصولات یا خدمات جدید، تارگتکردن مشتریان قدیمی و افزایش فروش باشد. همچنین باید تعیین کنید اگر به چه میزان فروش/ لید/ بازدید/ ترافیک رسیده باشید، یعنی به هدف نهایی کمپین رسیدهاید.
- بازار هدف: شما قصد دارید در کمپین تبلیغاتی کدام گروه از مخاطب را هدف قرار دهید و پیام خود را به دستشان برسانید؟ تبلیغات برای کل بازار بسیار هزینهبر است و تمام افراد جامعه هم نمیتوانند مشتری شما باشند. زمانی که فقط یک گروه از افراد جامعه را تارگت میکنید، احتمال اینکه تبلیغات شما اثربخشی بهتری داشته باشد، بیشتر خواهد شد.
- کانالهای تبلیغاتی: با توجه به مخاطب هدفتان، تصمیم بگیرید که از چه کانالی برای پروموت تبلیغات استفاده کنید. ایمیل مارکتینگ؟ تبلیغات بنری؟ اینفلوئنسر مارکتینگ؟
برای مثال اگر بازار هدف شما جوانان و نوجوانهایی هستند که در شبکههای اجتماعی بیشتر وقت میگذارنند، پس شاید بهتر باشد تا روی گوگل ادز تمرکز نکنید. - بودجه تبلیغاتی: هر نوع استراتژی بازاریابی به هزینه نیاز دارد؛ اما نه اینکه بخواهید میلیاردی برای تبلیغات خود پول خرج کنید. شما نیاز دارید بودجه استانداری را برای کمپینها در نظر بگیرید و زمانی که توانستید فروش خود را افزایش دهید، کمکم هزینه تبلیغاتی خود را نیز بیشتر کنید.
سخن پایانی
کسبوکارهایی که بهطور مستقیم با مشتری در ارتباط هستند، باید از روشهای بازاریابی B2C استفاده کنند. هرچه بتوانید با استفاده از تکنیکهای این مدل بازاریابی، تعامل بهتر و ارتباط نزدیکتری با مشتریان برند خود برقرار کنید، تجارت موفقتری خواهید داشت. در این راه، مواردی همچون بازاریابی محتوایی، بهینهسازی سایت، فعالیت در شبکههای اجتماعی و مواردی که در این مقاله نام برده شد، کمک میکنند تا اثربخشی بازاریابی B2C کسبوکارتان را افزایش دهید.